تاثیرات روانشناختی طراحی و چیدمان فروشگاهی در رضایت مشتری
عوامل متعددی می تواند منجر به بروز استرس در زندگی روزانه افراد شود که از مهمترین آنها می توان به منابع استرس در خانواده و شغل و منابع استرس در مواجهه با اجتماع اشاره کرد . فعالیت های عمده کاهنده استرس به دو دسته درون فردی و بین فردی تقسیم می شود. شاید اصطلاح فنگ شویی به گوشتان آشنا باشد. اگر تا به حال به این مفهوم توجه نکرده اید باید بگویم که فنگ شویی به طور سنتی و البته امروزه به شکلی مدرن، به موضوع توجه به عناصر چندگانه محیطی و پیرامونی مانند آب و خاک و ... می پردازد. فنگ شویی می گوید که برای شادابی و افزایش نشاط و بهره وری در زندگی و کار، بهتر است به چیدمان و نحوه استقرار اشیاء دور و ور خود دقت کنید. نظافت آنها را به طور مستمر رعایت کنید و هر از چند گاهی موقعیت آنها را تغییر دهید. بعنوان مثال، نمی توان آینه را در هر جایی از منزل که بخواهید قرار دهید. همچنین بهتر است هر چند وقت یکبار، محتویات کیف خود را بررسی کرده و خرده بیسکویت ها و کاغذهای مچاله شده و گرد و خاک احتمالی را پاک و تمیز کرد. بر اساس فنگ شویی باید هر چند ماه یک بار دکوراسیون خانه و چیدمان تابلوها و مبل های راحتی را نیز تغییر داد. این کار باعث افزایش کیفیت زندگی شده و خلاقیت را به شدت تقویت می کند. پس بی دلیل نیست که نوع چیدمان و طراحی فروشگاه، امروزه برای مشتری، یک حق تلقی می شود. یکی از فعالیت های کاهنده استرس درون فردی می تواند حضور در یک فروشگاه بزرگ است.
حضور در یک فروشگاه بزرگ پس از یک روز شلوغ و پر استرس کاری برای بسیاری از افراد می تواند شکلی از برون ریزی و تخلیه هیجانی و فشار روانی باشد. امروزه فرهنگ خرید کردن در جهان، مهم و حامل پیام آرامش برای بسیاری از افراد است. نگاه کردن به اجناس موجود در فروشگاه، قدم زدن در آن و خرید کردن، همه روش هایی برای تمدد اعصاب و دستیابی به آرامش است. عمده مردم کشور ما به لحاظ درآمدی و سطح اقتصادی، در قسمت میانی به پائین هستند اما مطالعات فرهنگی و مردم شناسی نشان می دهد که همین مردم نمی خواهند پولی را که به سختی درآورده اند به راحتی خرج کنند. آنها دوست دارند که از خرید خود لذت ببرند بخصوص اینکه ظهور فروشگاه هایی نظیر هایپراستار و پالادیوم، انتظار آنها را بالاتر هم برده است.
در این میان طراحی و چیدمان مناسب یک فضای فروشگاهی نقش بسزایی در این امر ایفا می کند. استفاده صحیح و بجا از نور و رنگ نقش مهمی در تحریک گیرنده های بینایی و ترشح دوپامین و نهایتاً کم کردن استرس دارد. نحوه چیدمان درست و دسترسی آسان به اجناس که با القای حس احترام به افراد موجب احساس ایمنی عاطفی و افزایش عزت نفس در آنها می گردد. رعایت اندازه فضای بین قفسه ها برای آمد و شد باعث کاهش برخوردهای ناخواسته بین افراد شده، زیبایی و استحکام قفسه ها و تجهیزات موجود احساس ایمنی را در زمان حضور افراد در فروشگاه به آنها القـاء می کند. وجود امکانات حرکتی در سطح فروشگاه مانند پله برقی و آسانسور منحر به افزایش خرید مشتری و احترام به افراد ناتوان می شود. استفاده از سیستم های کنترل و تجهیزات صندوق مناسب و به روز نیز موجب آرامش خاطر در زمان پرداخت شده و اطمینان خاطر بیشتری را به ناخودآگاه مشتری القا می کند. اینها همه می تواند موجب کاهش استرس در افراد شود .
از طرفی نیز حضور تعداد زیادی از افراد در یک فروشگاه با اهداف یکسان و گذراندن زمان در یک محل مناسب با حضور متنوع افراد می تواند با ایجاد حس همدلی به صورت بین فردی موجب کاهش استرس شود. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و شتاب گرفتن روند زندگی انسان امروز دلایل بیشتری برای بروز استرس دارد و یافتن ساز و کاری برای کاهش این استرس بی شک کمک شایان نوجهی به سلامت عمومی جامعه خواهد کرد. این امر مهم ممکن نیست مگر با ایجاد فضاهای مناسب که در طراحی آن به آسایش و آرامش افراد توجه شده باشد. امری که امروزه در طراحی فروشگاه ها بیش از پیش شاهد آن هستیم.
نویسنده: وحید نثائی
منبع: کتاب رهگذر به خریدار نوشته وحید نثائی
کتاب اصول طراحی و چیدمان فروشگاهی نوشته وحید نثائی
دیناگروپ
